Gedurende de tweede wereldoorlog versterkten de Duitsers de verdediging van tactische punten langs de kust door bunkers te bouwen. Katwijk, Noordwijk en Valkenburg vormden samen een Stützpunktgruppe.
In de vroege morgen van 29 februari 1944 klinkt er hulpgeroep vanuit de branding voor de Wassenaarseslag. In het ijskoude water van de Noordzee vechten zes Franse commando’s wanhopig voor hun leven. Ze zijn in de nacht ervoor aan land gezet en hebben zich verborgen weten te houden in het duin. De mannen hebben geen schijn van kans en verdrinken allen jammerlijk. De commando’s zijn in de nacht van van 27 op 28 februari 1944 door een Britse motortorpedoboot vlak voor de kust bij de Wassenaarse Slag gebracht. Daar stappen ze over in een houten sloep die hen verder naar […]
Lees het verhaal
Bijna iedere Katwijker heeft als kind over de tankwal in het Panbos gelopen. De pantsermuur die het hele duingebied doorsnijdt spreekt bij velen tot de verbeelding en wanneer men spreekt over “de Atlantikwall” is de muur vaak het eerste dat in het hoofd opkomt. De muur is echter een klein onderdeel van een gigantisch netwerk van verdedigingswerken, gebouwd door de Duitsers om weerstand te bieden bij een geallieerde invasie; de Atlantikwall. In april 1939, nadat de Duitsers het Sudetenland in Tsjecho-Slowakije binnen waren gevallen, werd de Nederlandse kustbewaking opgevoerd. Aan de kust werden stellingen ingericht en oude bunkers uit de eerste wereldoorlog werden […]
Lees het verhaal
In 1943 komt het definitieve bericht dat er begonnen zal worden met de sloop van woningen aan de Katwijkse boulevard. Zo heeft de Boulevard zoals we die nu kennen, in die periode nog drie namen. Het noordelijke gedeelte heette Wethouder Van der Plaskade, het middenstuk was de Van Wassenaerkade en het zuidelijke gedeelte heette Van Melskade. Op de hoek van de Van Melskade en de toenmalige Varkevisserstraat staat het huis van Cornelis den Dulk. Gebouwd eind jaren dertig is het de plaats waar in vroeger tijden de bomschuiten naast de Vuurbaak het land op werden getrokken. Deze plek stond van […]
Lees het verhaal
Niet alleen in Katwijk kreeg men tijdens de oorlogsjaren te maken met afbraak, ook in Valkenburg verdwenen er woningen onder de slopershamer ten behoeve van Duitse verdedigingswerken. In juli 1944 ontvingen de gemeentes Katwijk aan Zee en Valkenburg een schrijven van het Duitse bestuur in de Den Haag dat er binnen de gemeentegrenzen een aantal woningen dienden te worden afgebroken. Voor Katwijk aan Zee hield dit in dat er binnen een straal van honderdvijftig meter van het strand de huizen moesten verdwijnen en dat er in de gemeente Valkenburg vierenveertig woningen afgebroken dienden te worden. De Valkenburgse woningen bevonden zich […]
Lees het verhaal
Deze stelling lag nabij het landgoed Offem te Noordwijk-Binnen. Hier waren 13 bunkers gebouwd waarvan er 1 in St, dus met een wand en dakdikte van 2 meter, gebouwd was. Dit was een bunker van het type 616.
Lees het verhaal
Deze leichte FLAK Stelle lag vlakbij de Katwijkse watertoren op een hoge duintop, alwaar er een geweldig uitzicht over het dorp en het vliegveld was. Luchtdoelstelling Witte Bergen is in 2006 onder het zand verdwenen om de steeds verder verpauperende bunkers te beschermen. Vele bunkers zijn toegankelijk gemaakt voor vleermuizen.
Lees het verhaal
Binnen Stützpunkt Gruppe Katwijk was er veel munitie en rantsoen nodig om alle manschappen, geschuts- en luchtdoelbatterijen te kunnen voorzien. Zoals op alle plaatsen waar het Duitse leger aanwezig was moesten er plaatsen komen om al deze explosieven en andere materialen op te kunnen slaan. In de jaren ’30 was er nog niet veel bebouwing in het poldergebied tussen Katwijk, Noordwijk en Rijnsburg, waardoor dit een uitstekende locatie was om explosief materiaal op te slaan. Het gevaar voor de bevolking en eigen manschappen zou minimaal zijn wanneer er onverhoopt een ongeluk zou plaatsvinden. Op diverse plaatsen in dit gebied werden […]
Lees het verhaalDeze lichte Luftwaffe Flakbatterij bevond zich aan de oostkant van het vliegveld, op een hoek, ingesloten door de tankgracht die om het kamp heen liep. Deze plek ligt vlakbij het Valkenburgse Meer, wat toentertijd nog niet bestond. Zoals de Duitsers zoveel zaken standaardiseerden, was er ook een redelijk gestandaardiseerd ontwerp bedacht voor een Leichte Luftwaffe Flak Stellung. In een document wordt beschreven welke bunkers er aanwezig dienden te zijn in een dergelijke batterij, namelijk: 3 Geschütze – 3x 12-Mann-Bunker Typ 450b Munition – 1x Munitions-Bunker MG. 36 1 Werfer – 1x 6-Mann-Bunker Typ 452b Maschinensatz – 1x Masch.Satz-Bunker Typ 455 […]
Lees het verhaal
Binnen dit baupunkt, en een klein gedeelte van Baupunkt 184, bevond zich de radarstelling “Gerät Freya”. Deze naam is enigzins misleidend, omdat er binnen deze stelling geen Freya-radar geplaatst was, maar een Würzburg Riese radarsysteem. De stelling maakte deel uit van een Duits Kriegsmarine radarpunt met codenaam FELIX. Dit Baupunkt bevond zich aan het zuidelijke uiteinde van de Katwijkse boulevard. De Würzburg Riese was te bereiken via een weg die vanaf het tegenwoordige rijwielpad naar de radar toe liep. Binnen de stelling waren 33 werken gebouwd waarvan 3 een dakdikte van meer als 2 meter hadden, en dus binnen de […]
Lees het verhaalAan de Duinweg te Noordwijk was een gangenstelsel gesitueerd. Dit gangenstelsel had een totale lengte van zo’n 40 meter. In de verblijfsruimte van dit gangenstelsel bevinden zich een aantal wandschilderingen, ook wel fresco’s genoemd. Deze zijn gemaakt door soldaten van de 5e compagnie 14e Schiff. Stamm Abteilung. Dit was de bemanning van de gangen tegen het eind van 1944. Deze afdeling van de Kriegsmarine werd gebruikt om gaten in de verdediging op te vullen.
Lees het verhaal
Op deze 2 Baupunkte bevond zich Batterie Katwijk-Neu. Dit was een batterij met 3 St. bunkers van het type 688 waarin 17 cm geschut had moeten komen. Dit is nooit gebeurd, omdat de bunkers nooit in gebruik zijn genomen. De bunkers stonden ver van de zee af in de achterste duinenrij. Ze hadden een wand en dakdikte van drie meter gewapend beton en hadden een schootsopening van 120 graden. Het waren de enige 688’s die in Nederland gebouwd zijn. In de zeereep was een vuurleidingpost van het type M262 in aanbouw. Het was een kleine vuurleidingpost met 2 observatieniveaus. De […]
Lees het verhaal
Zoals op ieder vliegveld was er ook op Flugplatz Katwijk een plaats waar vanuit de vluchtleiding opereerde. Platzkommando Katwijk deed dit vanuit een grote bunker die aan de rand van de start en landingsbanen lag. Deze locatie was zo gekozen omdat er op die manier een perfect overzicht was over het vliegveld. Via deze bunker werd al het vliegverkeer op Valkenburg gecoördineerd. De bunker was een Gefechtsstand für Flugleitung. Dit type bunker is op meerdere vliegvelden in Nederland gebouwd zoals: Bergen, Deelen, De Kooy, Eelde, Eindhoven, Gilze-Rijen, Haamstede, Hilversum, Leeuwarden, Waalhaven, Schellingwoude, Schiphol, Soesterberg, Twenthe, Venlo, Schellingoude, Souburg, Woensdrecht en […]
Lees het verhaal
Dit Baupunkt bevond zich in het gebied rond het uitwateringskanaal te Katwijk. Er waren hier ongeveer 40 bunkers gebouwd waarvan er 5 een wand en dakdikte hadden van meer als 2 meter. Deze stelling was belangrijk, omdat deze een strategisch punt besloeg. Dit was namelijk de toegang tot de Oude Rijn, een belangrijk vaarwater.
Lees het verhaal
Dit Baupunkt bestond uit drie delen. Geheel noordelijk had je het zuidelijke gedeelte van de radarstelling Gerät Freya. Een stukje zuidelijker lag de commandopost van de Heeres Küsten Artillerie Abteilung 1230, en nog zuidelijker lag de landmachtbatterij Heeres-Küsten-Batterie 5./1230 “Katwijk Alt”. Al met al een behoorlijk uitgebreid Baupunkt. Dit was in de verdediging ook wel terug te vinden. In het zuidelijke gedeelte van de stelling “Gerät Freya” lagen een aantal munitiedepots, mitrailleursnesten, loopgraven, een opslagruimte en een opstelplaats voor een zoeklicht. Het zoeklicht had een diameter van 150cm. Dit geheel was omgeven door prikkeldraad versperringen. Vanuit deze commandopost werd onder […]
Lees het verhaalDit Baupunkt bevond zich aan de zuidkant van de Astridboulevard te Noordwijk aan Zee. Hier was een twintigtal bunkers gebouwd, waarvan er 2 een Nederlandse oorsprong hadden (1914-1918). De Nederlandse werkjes waren in 1939 al uitgegraven door het Nederlandse leger tijdens de mobilisatie. 2 bunkers hadden een wand en dakdikte van 2 meter. Dit was een bunker van het type 612 en een van 667. Deze stonden langs de duinen aan het strand, gepositioneerd met de schootsrichting naar zuidwest. De bunkers werden bemand door de 11./A.R.16 (L)
Lees het verhaal
Deze luchtafweer batterij bevond zich nabij het oude stoomgemaal in Katwijk aan Zee. Tegenwoordig is hier camping de Noordduinen te vinden. In de batterij bevonden zich vier open beddingen, waarin het luchtdoelgeschut stond opgesteld. Deze beddingen stonden langs een weg die door de batterij heen liep. De weg liep in een cirkelboog door de batterij heen zodat de aanvoer van munitie en andere goederen gemakkelijk afgehandeld kon worden. In het hart van de stelling stond een vuurleidingpost, die aangesloten was op een gangenstelsel. Dit kleine gangenstelsel verbond 8 bunkers met elkaar. Het ging hier om de vuurleidingpost, een wasgebouw, twee […]
Lees het verhaal
In 1940 werd door de Marine Artillerie Abteilung 201 aangevangen met de bouw van een marinebatterij in de duinen ten noorden van Noordwijk. Deze moest er komen omdat er een gat in de kustverdediging zat, omdat de marinebatterijen voornamelijk georiënteerd waren geweest op het beschermen van de belangrijke havenmonden. Nu er steeds meer commandoacties op de kust werden uitgevoerd, werd het ook belangrijk tussenliggende stranden te beschermen tegen vijandelijke eenheden. De 5./Marine Artillerie Abteilung 201 was vanuit de Südbatterie in IJmuiden overgekomen naar Noordwijk. Met pijn in het hart hadden ze deze batterij over moeten dragen aan de 4./Marine Artillerie Abteilung 201, […]
Lees het verhaal
Dit Baupunkt omvatte de stelling bij de Witte Kerk. Om te beginnen liep over de gehele boulevard een tankmuur van ongeveer 2 meter 50 hoog. Voor deze muur lag een mijnenveld van een halve kilometer lang. Deze liep van de stelling bij het uitwateringskanaal tot aan die bij de Witte Kerk. De St. bunkers van deze stelling stonden allemaal aan de zeekant van de muur. De stelling bestond uit 20 werken waaronder 4 met een wand en dakdikte van meer dan 2 meter. De stelling bestond uit 2 delen. Het eerste gedeelte was die aan de zeekant van de muur. […]
Lees het verhaal