In navolging van eerdere zorg initiatieven zoals de Zeemanspot, en het Nationaal Steunfonds werd in oktober 1944 in Amsterdam de Stichting 1940-1944 opgericht. De stichting had als doel om financiële steun te geven aan de nabestaanden van oorlogsslachtoffers.

Gearresteerd

Hieraan kwam op 12 januari 1945 een abrupt einde nadat er drie kopstukken van de organisatie door verraad gearresteerd werden. Onder hen was de secretaris van het bestuur, mr. A.H. van Namen. Hij was vanaf 1940 actief betrokken geweest bij Vrij Nederland en op 13 oktober 1944 was hij één van de oprichters van Stichting 1940-1944 geweest. Na zijn arrestatie heeft hij tot de bevrijding op 5 mei 1945 gevangen gezeten in het Huis van Bewaring Tijdens WO II een beruchte gevangenis waar onder meer Anne Frank, en Johannes Post hebben vastgezeten.aan de Weteringschans in Amsterdam.

Op 27 juni 1945 werd de Stichting opnieuw opgericht, deze keer onder de naam Stichting 1940-1945. De oorlog had vele voormalig verzetsstrijders en hun families brodeloos gemaakt en vanuit de overheid was hiervoor tot 1947 nog niets geregeld. Om de eerste nood te ledigen kon men in deze gevallen terecht bij de Stichting 1940-1945.

Plaatselijke afdelingen

In navolging tot de landelijke oprichting kwamen er ook lokale initiatieven op gang. Over heel Nederland worden er, veelal door de voormalige illegaliteit, plaatselijke afdelingen van Stichting 1940-1945 opgericht. Zo ook in Rijnsburg. Het dorp was in de oorlog een bolwerk van verzet geweest en had onderdak geboden aan een grote stroom onderduikers. Een grote groep van verzetsmensen onder leiding van Dominee Henk Post en Dokter Edzard Van der Laan had met gevaar voor eigen leven de bezetter gedwarsboomd en dit alles wonder boven wonder weten te overleven.

Edzard van der Laan

Voormalig lid van het Rijnsburgse verzet Edzard Van der Laan is in de jaren na de oorlog in deze hoedanigheid werkzaam voor Stichting 1940-1945. Hij werd dan benaderd om te adviseren over de aanvragen van verzetspensioenen. Als aanvrager kon men dan referenties opgeven. In het geval van Van der Laan moest hij dan aangeven of de persoon in kwestie ook daadwerkelijk had deelgenomen aan verzetsacties. Als dit het geval was en bevestigd kon worden werd er overgegaan tot toekenning van een x bedrag. Dit kon zijn voor compensatie van gemiste inkomsten vanwege onderduiken, het vervangen van door de Duitsers geroofde bezittingen of het simpelweg bieden van onderdak.

Het gezin Post

De weduwe van verzetsstrijder Johannes Post, Dina Post-Salomons bleef na de dood van haar man met acht kinderen achter. Zij werden door het voormalig Rijnsburgse verzet ondersteund en opgevangen. Zij werd met haar gezin door zwager Dominee Henk Post naar Rijnsburg gehaald en ondergebracht in een villa aan de Sandtlaan. Het huis was gevorderd door de Rijnsburgse BS en eigendom van Albert Kromhout.

Het gezin wed. Joh. Post samen met leden van het voormalig Rijnsburgs verzet voor het huis aan de Sandtlaan.

Koninklijke steun

Om inkomsten te genereren organiseerde de Stichting landelijke collectes, benefietsportwedstrijden, tentoonstellingen en zangavonden. Ook werden er regelmatig legaten ontvangen. Het Koningshuis is sinds de oprichting nauw betrokken geweest bij de Stichting 1940-1945. In augustus 1950 werd Prins Bernhard benoemd tot erelid van het hoofdbestuur in Amsterdam.

Zij gaven alles. Wat geeft gij?

Stichting 1940-1945

Amsterdam 5 mei 1949.

Leidsche Courant 26 April, 1947. Leidsche Courant

De Stichting 1940-1945 werd door de Rijnsburgers een warm hart toegedragen en was ook in de jaren 50 nog actief bezig met het inzamelen van geld. Er was een jaarlijkse collecte rond dodenherdenking en bevrijdingsdag. In 1953 deed de Rijnsburgse afdeling in de vorm van een pamflet, met op de achterzijde een voormalige bonnenkaart, een oproep aan de inwoners om gul te geven ten behoeve hulp aan de slachtoffers van de Watersnoodramp. In 1951 en 1952 werd er door de Stichting in Rijnsburg respectievelijk f. 5435, – en f. 5735, – opgehaald.

Anno nu

De Stichting 1940-1945 is vandaag de nog steeds actief om de herinnering aan de Tweede Wereld oorlog levend te houden. De Stichting 1940-1945 voert wetten uit die financiële ondersteuning bieden aan slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Ook organiseren vrijwilligers van Stichting 1940-1945 in bepaalde regio’s lotgenotencontacten en geeft men eens per kwartaal een contactblad uit voor haar doelgroep.