Terug

Junkers Ju52, de noodlandingen op het strand

In alle vroegte zijn ze vertrokken van diverse vliegvelden in Duitsland. Het is 10 mei 1940 en de parachutisten van 6./FJR2 en de soldaten van II en III/ IR47 zijn op weg naar de Nederlandse kust. Ingescheept op de vliegvelden Paderborn, Werl en Lippstadt worden ze in Junkers Ju52 transportvliegtuigen naar Nederland vervoerd met als bestemming vliegveld Valkenburg.

Werkpaard van de Luftwaffe

De Junkers Ju52 goldt in die tijd als het meest betrouwbare werkpaard van de Duitse Luftwaffe. Eind jaren 20 was er in Duitsland de vraag gekomen naar een sterk transportvliegtuig dat niet alleen geschikt was om troepen te vervoeren, maar indien gewenst ook dienst kon doen als bommenwerper. Als basis voor het nieuwe ontwerp werd de W33 van de firma Junkers genomen. Net als de W33 werd de Ju52 in de eerste instantie uitgerust met één motor. Deze bleek in de praktijk niet voldoende kracht te leveren zodat de latere modellen allemaal voorzien waren van drie motoren. Ontwerper Ernst Zindel en zijn team ontwierpen de Ju52 in de Junkers fabriek in Dessau, die destijds gold als de grootste vliegtuigfabriek in Europa. Het was een vrij simpel ontwerp van een metalen frame dat bekleed was met de voor de Ju52 typerende golfplaat materiaal. De Ju52 kon onder de meest extreme omstandigheden presteren. Gedurende de slag om Stalingrad zou het toestel onder de barre Russische winteromstandigheden onmisbaar blijken om de ingesloten Duitse troepen van voorraden te voorzien. Tevens kon het toestel als het zwaar aangeschoten was nog op één motor naar huis hinken. Het had een kruissnelheid van 257 km/u en kon naast een 3 koppige bemanning, 18 soldaten met volledige uitrusting vervoeren.

Een Ju52 van de 22e LL Div. op het strand tussen Wassenaar en Katwijk.

Een Ju52 van de 22e LL Div. op het strand tussen Wassenaar en Katwijk. E. Wolthaus

De aanval

Nadat de Duitse fallschirmjagers van 6./FJR2 waren gedropt, landden om even na vijven de vliegtuigen met aan boord de infanterie van IR47 op vliegveld Valkenburg. Het was de bedoeling dat deze na de landing meteen weer op zouden stijgen om plaats te maken voor de volgende golf vliegtuigen. Echter de grond op het vliegveld was dusdanig drassig dat de zware Junkers er onverbiddelijk in wegzakten. Wat nu? Dit was een probleem waar men geen rekening had gehouden en dat de gehele operatie in gevaar zou kunnen brengen. De vliegtuigen stonden kris kras verspreidt over het veld en er was geen mogelijkheid voor hen om weer op te stijgen. Hier kwam nog bij dat de gedropte parachutisten er niet geslaagd waren om alle Nederlandse mitrailleurposten uit te schakelen. De situatie voor de Duitse troepen werd met de minuut hachelijker en het zag er niet naar uit het tij zich snel in hun voordeel zou keren. Boven het vliegveld cirkelden inmiddels al de vliegtuigen die deel uit zouden maken van de tweede golf. Hiervan besloot een gedeelte rechtsomkeert te maken en terug te vliegen naar Duitsland. De rest besloot uit te wijken naar de eerstvolgende landingsmogelijkheid die zich presenteerde. In dit geval het strand tussen Wassenaar en Katwijk. Er landden omstreeks 10.50 uur op het strand tussen de Wassenaarse Slag en Katwijk aan Zee 15 toestellen met Duitsers van delen van Stab. IR47.

Onder vuur

De op het strand gelande Ju52 werden die morgen eerst, door twee stukken 7 veld van het l-IV Dep.B.A. met succes onder vuur genomen, gevolgd door Bristol Blenheim bommenwerpers van de RAF. Deze werden geëscorteerd door jagers op een verkenningsmissie en zagen de Duitse vliegtuigen als een makkelijke prooi. Op de daarbij gemaakte luchtfoto’s zijn de inslagen duidelijk te zien. Daarna volgden er tevens beschietingen vanaf zee en het strand van Noordwijk. Ook vielen er Ju52’s ten prooi aan Nederlands afweergeschut vanaf het vliegveld. Een aantal van hen stortten in zee en verdwenen voor de ogen van de vele juichende Katwijkse toeschouwers in de golven. De Nederlandse luchtmacht maakte tenslotte het karwei af met een aantal korte aanvallen met Fokker G1’s.

In de vroege middag van de 10e mei wordt er een poging  gedaan om één van de in zee gestorte Ju52 te lichten. De Katwijkers Taat, de Jong en Parlevliet krijgen de opdracht om het toestel uit zee te halen en te kijken of er zich geen vertrouwelijke documenten aan boord bevinden. Als de mannen enige tijd bezig zijn worden ze echter gespot door een Nederlandse jager die onherroepelijk het vuur op hen opent. Hierbij vallen wonder boven wonder geen slachtoffers.

Een luchtopname van de Engelse aanval op de gestrande Ju52's.

Een luchtopname van de Engelse aanval op de gestrande Ju52’s. E. Wolthaus

Attractie

Na de capitulatie blijven de vliegtuigen nog enige tijd op het strand liggen onder bewaking van Nederlandse soldaten. Na verloop van tijd vormen ze een haast toeristische attractie. Menig Duitse soldaat laat zich bij de wrakken fotograferen voor een kiekje naar het thuisfront. Ook op de Katwijkse jeugd hebben de vliegtuigen als speeltuig een grote aantrekkingskracht. Degenen die nog te redden zijn worden vervolgens ontmanteld en afgevoerd. De rest wordt gestript van alle bruikbare onderdelen en eveneens afgevoerd. Carrosserie bouwer Mulder uit Rijnsburg krijgt de opdracht om de wrakken van het strand te halen. De spanten van de vliegtuigen gebruikt hij voor het dak van zijn bedrijfsruimte aan de Oegstgeesterweg en de rest wordt als oud ijzer verkocht.

Kampfgruppe Buhse Volgende verhaal

Wil je bijdragen aan dit verhaal?

U kunt ons helpen door dit verhaal aan te vullen en waar nodig te corrigeren!

Heeft u nog materiaal dat wij kunnen gebruiken om dit verhaal nog beter te maken? Neem dan contact met ons op, zodat we onze website zo compleet mogelijk kunnen houden.

E-mail mail Facebook