Veldwachter van Veen haast zich in het donker naar het huis van Dr. van der Laan aan het Rijnsburgse Rapenburg. Hij klopt aan en wordt binnengelaten. Naast Edzard van der Laan treft hij in het doktershuis ook Dominee Henk Post en diens broer Johannes aan. Van Veen zegt tegen het drietal “D’r zit een goeie onder de toren en die moet er direct uit!” Hier is de sleutel, die moet ik over een half uur weer terughebben.

Verzetsgroep Rijnsburg

Die “goeie onder de toren” was Nicolaas Bleichrodt, eigenaar van een textiel en fourniturenwinkel aan de Vliet ZZ in Rijnsburg. Net als de de overige leden van de Rijnsburgse verzetsgroep van lieverlee in allerlei verzetsactiviteiten gerold. Een samenloop van omstandigheden die hoofdzakelijk werd gevoed door de samenwerking Dr. Edzard van der Laan en Ds. Henk Post, broer van Johannes en Marinus die beiden landelijk opererend met hun eigen KP, frequente bezoekers van Rijnsburg waren. Er werden bonkaarten en persoonsbewijzen vervalst, onderduikers ondergebracht en illegale krantjes gedrukt. Dat het een keer fout zou kunnen gaan wist Bleichrodt eigenlijk wel, maar daarvoor had hij een keurig plan uitgedacht. Als de Duitsers voor de deur zouden staan, dan zou hij snel aan de achterkant van het huis uit het raam springen en door het land naar Dr. Van der Laan of dominee Post vluchten.

Arrestatie

Nicolaas Bleichrodt, lid van de Rijnsburgse verzetsgroep. H. Bleichrodt

Op 27 april 1944 wordt er ’s avonds plotseling hard op de deur van de winkel gebonst en geschreeuwt in het Duits. Bleichrodt weet dat het zover is, ze komen hem halen. Hij rent naar achteren om uit het raam te springen maar ziet tot zijn ontzetting allemaal Duitse soldaten over de schutting kijken. Hilde Bleichrodt staat net de Duitse commandant te vertellen op zijn vraag; “Wo ist Ihr Mann”, dat zij hem al geen tijden gezien heeft, als ze tot haar verbazing haar man aan ziet komen en zegt quasi-verbaasd, “Wat doe jij hier?” Op haar beurt niet wetende dat het hele huis al omsingeld was. De Duitser vraagt op zijn beurt “Ist dass Ihr Mann? … Und Sie haben gesagt das er nicht da war”. Waarop Bleichrodt boos antwoordt “Wir verraten einander nicht, Wir sind keine Deutschen!”.

In de cel

Nicolaas Bleichrodt wordt vervolgens door de Duitsers meegenomen en brengen hem naar de cel onder de toren van het NH kerk. Hij wordt daar overgedragen aan veldwachter Van Veen die hem geboeid in de cel zet. Zijn veters worden uit zijn schoenen gehaald en hij moet zijn riem afdoen. Hij probeert nog op Van Veen in te praten maar die geeft geen gehoor. De veldwachter zegt tegen een jonge agent; “Denk erom dat je goed op hem past, ik moet nog even weg”. Het Duitse arrestatiecommando is inmiddels richting Katwijk vertrokken om nog een aantal mensen te arresteren. Veldwachter van Veen krijgt te horen dat ze op terugweg Bleichrodt weer op zouden komen halen.

Nico Bleichrodt (rechts) en zijn ‘bevrijder’ Edzard van der Laan (links) na de oorlog. H. Bleichrodt

Bevrijd

Inmiddels hebben Van der Laan en de gebroeders Post zich met de sleutel van de cel binnengelaten en de jonge agent die Bleichrodt moest bewaken een flinke klap op zijn hoofd gegeven. De goede man wordt vervolgens vastgebonden en Bleichrodt wordt door het drietal weer uit de cel gehaald. Als de Duitsers weer terugkomen om Bleichrodt op te halen vinden ze niets meer dan een lege cel en een toegetakelde agent. Nicolaas Bleichrodt heeft diezelfde nacht in aller ijl zijn spullen gepakt en is naar familie in Baarn vertrokken om daar onder te duiken. Zijn vrouw Hilde is eveneens die nacht met spoed vertrokken, Van hun drie kinderen ging Freek naar Ds van der Loo, Jaap ging naar Fie en Gerrie Schoneveld en Nico bleef bij zijn moeder. Bleichrodt keert tijdens de duur van de oorlog nog slechts éénmaal terug naar Rijnsburg. Dit is om de doop van zijn zoon Johannes bij te wonen. Na de plechtigheid verdwijnt hij echter weer zo snel als hij was verschenen.