Het is dinsdag 23 januari 1940, een ijzige koude heeft zich meester gemaakt van Nederland. Met een zwakke wind uit het noorden is het een echte een ijsdag met een gevoelstemperatuur van meer dan -15 graden onder nul. Onder deze omstandigheden is de 4-RI sectie lichte mitrailleurs van de 23 jarige Jacob van Duijvenbode uit Katwijk aan Zee bezig met schietoefeningen in de Zuidduinen in de omgeving van het Zeehospitium.

Jacob van Duijvenbode. C. van Duijvenbode

Gemobiliseerd

Geboren op 22 mei 1916 als oudste zoon van Cornelis van Duijvenbode en Johanna Wilhelmina Groen is Jacob tijdens de Algemene Mobilisatie van 1939 opgeroepen en ingedeeld als helper bij de 3e compagnie lichte mitrailleurs van 4-RI. Zijn eenheid werd vervolgens ingekwartierd in Katwijk aan den Rijn. Als helper is Jacob verantwoordelijk voor dragen van het wapen en de schutter te voorzien van munitie.

Vooroorlogs materieel

De vooroorlogse Nederlandse infanterie beschikte niet over kwalitatief goede lichte mitrailleurs. De Lewis M.20 lichte mitrailleurEen wapen van Engelse makelij dat zijn oorsprong had in WOI was volstrekt ongeschikt voor moderne oorlogsvoering. Hij was onbetrouwbaar, was gevoelig tijdens verplaatsing en vuil, had een lage vuursnelheid en was zeer storingsgevoelig. Tenslotte was er een aanzienlijk tekort aan deze wapens, zodat soms op een gehele sectie van 30 man maar één lichte mitrailleur beschikbaar was. Naast de schutter en helper, was de rest van een mitrailleursectie zelden geoefend in het vuren met het wapen. Het werd ten onrechte slechts als een simpele handeling beschouwd en bovendien vond men dat het te veel munitie zou kosten.

Onder grote belangstelling begeeft de rouwstoet zich door de Voorstraat. C. van Duijvenbode.

Schietoefeningen

Het oefenterrein in de Zuidduinen is bedekt met een laag sneeuw en de koude snijdt door merg en been. De dunne zomeruniformen van de Nederlandse militairen bieden weinig bescherming tegen het extreme winterweer. Ook het hanteren van de mitrailleur is bij deze weersomstandigheden geen makkelijke taak. Plots breekt de cordonbeugel van de mitrailleur waarbij het wapen op de schouder van Van Duijvenbode valt die daarbij een tiental kogels door zijn achterhoofd krijgt. Hij overlijdt hierdoor ter plekke en wordt vervolgens overgebracht naar het Militair Hospitaal aan de Morssingel in Leiden.

Met militaire eer begraven

Op 26 januari vond de uitvaart van Van Duijvenbode onder grote belangstelling plaats op de Oude begraafplaats in Katwijk aan Zee. Een begrafenis met Militaire eer was geen alledaagse gebeurtenis en van ver uit de omtrek waren er mensen gekomen om de uitvaart bij te wonen. Van het sterfhuis aan de Stengelinstraat langs Duinoord en Voorstraat tot aan het Diaconie gebouw stonden militairen uit Noordwijk, Katwijk aan den Rijn en Katwijk aan Zee opgesteld aan weerskanten van de straat. Voor het sterfhuis stonden zes tambours en zes hoorblazers in vol ornaat met met zwarte vaandels aan de trompetten.

De baar wordt door zijn wapenbroeders de Nieuwe Kerk ingedragen. C. van Duivenbode.

Toen de met de Nederlandse vlag bedekte kist het huis werd uitgedragen presenteerde een afdeling onder leiding van Kapitein C. Van Zuilen het geweer. De kist werd vervolgens door Van Duijvenbode’s wapenmakkers van 4-RI naar het Diaconie gebouw aan de Voorstraat gedragen voor een rouwdienst onder leiding van Ds. P. Pras. Bevelvoerder van 4-RI Overste Buurman, Majoor J. Mallinckrodt en veldprediker Ds. W. Spliethoff waren hierbij aanwezig.

Laatste groet

Na de dienst werd de baar richting de Oude begraafplaats gedragen. Nadat de kist in het familiegraf was neergelaten trad het vuurpeloton onder leiding van Kapitein van Zuilen naar voren en werd er als laatste groet een salvo afgevuurd. Op 27 januari verschijnt er een artikel in het Leidsch Dagblad waar er uitgebreid verslag wordt gedaan van de uitvaart van dienstplichtig soldaat Jacob Van Duijvenbode.

…geen oorlog en toch gedood door
mitrailleurschoten…

Ds. W. Spliethoff, veldprediker, 26 januari 1939

Jacob’s kepi, persoonlijke bezittingen en de 4-RI rouwlinten zijn nog steeds in familie bezit. C. van Duijvenbode