Stunden herzlicher kameradschaft im Haag

Op 9 september 1941 arriveerde Japans generaal Hiroshi Ōshima op Fliegerhorst Katwijk. Bij het openen van de deuren van het Junkers JU52 transportvliegtuig werd hij opgewacht door Wehrmachtbefehlshaber in den Niederlanden General der Flieger Friedrich Christiansen. Samen inspecteerden ze de aangetreden bewakingstroepen van het vliegveld. Het schouwspel werd minutieus op video en foto vastgelegd.

Ōshima inspecteert de aangetreden manschappen op Flugplatz Katwijk. D. Hoek

Ambassadeur Oshima, vertrouwensman van Hitler

Ōshima was eerder dat jaar aangesteld als ambassadeur te Berlijn. Op 28 februari 1941 overhandigde de generaal zijn geloofsbrieven aan de Führer en Reichsaußenminister Joachim von Ribbentrop op de Berghof te Berchtesgaden. Hij werd begeleid door gezant Sakuma, Botschaftsrat Kase, Militärattaché Generalleutnant Banzai en Marineattaché Kapitän zur See Yokoi.

Hij was geen onbekende in Berlijn. Al in 1934 was hij er als Japans Militärattaché werkzaam, sprak perfect Duits en raakte al gauw bevriend met Von Ribbentrop, die hem in ’35 aan Adolf Hitler voorstelde. Ōshima werd een persoonlijke vertrouweling van Hitler en had dusdoende toegang tot vrijwel alle oorlogsplannen en staatszaken.

Parade op het Plein

De ambassadeur was op rondtocht door Europa. Tijdens het bezoek aan Nederland was hij de persoonlijke gast van Christiansen. Het gezelschap reed op naar Den Haag, waar ter ere van het bezoek om 13:00 een parade was georganiseerd. Er waren militaire optochten van diverse legeronderdelen rondom het voormalige departement van Defensie aan Het Plein. Vanaf het bordes sloegen General der Flieger Christiansen, General Ōshima, Reichskommissar für die besetzten niederländischen Gebiete Reichsminister Seyss-Inquart, Generalmajor Walter Schwabedissen en andere hooggeplaatsten het militair schouwspel gade.

General der Flieger Christiansen, General Ōshima en andere hooggeplaatste militairen op het bordes van het voormalige departement van Defensie aan Het Plein D. Hoek

Um 13 Uhr marschierte unter klingendem Spiel eine Kompagnie der Luftwaffe auf, die mit Front zum ehemaligen Kriegsministerium Aufstellung nahm. Darauf schritt der Wehrmachtbefehlshaber in den Niederlanden, General der Flieger Fr. Christiansen, mit dem hohen japanischen Gast die Front der unter präsentiertem Gewehr stehenden Kompagnie ab.

Deutsche Zeitung in den Niederlanden

9 september 1941

De parade trok enorm veel bekijks; ook van de Hagenezen, die rijen dik rond het Plein stonden om een glimp op te vangen van de hoofdpersonen. Na de parade werden de stad Rotterdam en haar havens bezocht en ’s avonds was de ambassadeur te gast bij Seyss-Inquart. Woensdagmorgen verliet de hoge gast Nederland weer per vliegtuig vanaf Fliegerhorst Katwijk.

Generaal Hiroshi Ōshima neemt onder begeleiding van General der Flieger Christiansen de parade op het Plein af. D. Hoek

Ontactisch gezant

Radio Oranje en vele kranten in Nederlands Indië leverden commentaar op het bezoek. De Nederlandse regering in ballingschap had in die jaren nog altijd normale diplomatieke betrekkingen met Japan. Het Japanse bezoek aan de bezettende macht in Nederland en het gebombardeerde Rotterdam was bijzonder pijnlijk, vooral voor de mensen in Nederlands Indië, alwaar kort daarvoor een grote Japanse delegatie onderhandelde.

[…] dat de Japansche ambassadeur te Berlijn, generaal Oshima te Den Haag een parade bijwoonde van Duitsche troepen en later een bezoek bracht aan Rotterdam, waar de Duitschers hem ongetwijfeld een „meesterstuk” van de Duitsche cultuur, dat het vorige jaar in weinige uren werd gewrocht, wel zullen hebben laten zien.

Soerabaijasch handelsblad

13 september 1941