Het zweet staat op het voorhoofd van de jonge Jan Varkevisser uit Valkenburg.  Hij is zojuist teruggekeerd op hoeve Torenvliet van de familie van Leeuwen waarvan hij eerder vertrokken was om met zijn bakfiets naar het dorp te rijden.

De Duitse inval

De Duitsers zijn op de 10e mei 1940 geland bij het vliegveld Valkenburg en zijn verwikkeld in hevige gevechten met Nederlandse troepen. De bewoners van Valkenburg hebben een veilig heenkomen gezocht in de kelders van de huizen in het dorp. Een poging om te vluchten is op zaterdag 11 mei hopeloos mislukt en heeft het leven gekost aan elf Valkenburgers, jong en oud.

Heksenketel

Jan Varkevisser. Genootschap Oud Valkenburg

Temidden van deze heksenketel rijdt een zeventienjarige jongen op Duitse soldatenlaarzen en met een witte doek om zijn hals geknoopt op zijn bakfiets heen en weer tussen het dorp Valkenburg en hoeve Torenvliet. In zijn bakfiets, waarover een witte vlag geknoopt is, brengt hij voedsel, snoep en melk naar de gewonden, vrouwen en kinderen. Ook voorziet hij hen, die reeds dagen in het ongewisse verkeren, van het laatste nieuws over de strijd en het welzijn van vrienden en familieleden.

Vluchten naar de overkant

Op 10 mei had Jan een deel van zijn familie uit Valkenburg in veiligheid gebracht door hen over de Oude Rijn te varen naar de zijde van Oegstgeest. Daar vond men onderdak bij Willem Rhijnsburger. Toen hij een tweede oversteek wilde wagen werd hij echter tegengehouden door Nederlandse militairen die inmiddels  gearriveerd waren op de westelijke oever van de Oude Rijn. Zijn moeder, twee zusjes en zijn oma en zaten hierdoor gevangen aan de kant van Valkenburg. Evenals zijn opa en zijn vader die het vee moest verzorgen. Na nog een mislukte poging, waarbij hij een nat pak opliep, verschuilen zijn moeder en zusjes zich in de kelder van het ouderlijk huis en Jan op hoeve Torenvliet bij de familie van Leeuwen.

De rouwadvertentie van Jan Varkevisser. Leidsch Dagblad

Een verdwaalde kogel

Vanuit hoeve Torenvliet begint Jan op zijn bakfiets de ritten naar het dorp te maken. In Torenvliet was inmiddels een Duitse verbandpost ingericht waar Nederlandse en Duitse gewonden werden verzorgd. Tijdens één van zijn gewaagde ritten naar het dorp kwam Jan terug op Torenvliet met de kogelgaten in zijn bakfiets. Door een Duitse soldaat werd er voor Jan een Rode Kruis-band in elkaar genaaid die hij meteen omdeed. Toen Jan vervolgens de trap opliep om de naaimachine weer naar boven te brengen werd hij door de openstaande deur geraakt door een verdwaalde kogel.

De kogel had zijn nek doorboord. Hij wordt nog naar het ziekenhuis gebracht, maar het mocht niet meer baten. Op 15 mei 1940 overlijdt Jan aan zijn verwondingen. Hij wordt op zaterdag 18 mei 1940 op de oude Valkenburgse begraafplaats begraven in kelder nr 14, van D. Binnendijk. Daar heeft hij gelegen tot de ruiming van het graf in 2006. Hij rust nu in een verzamelgraf tegen de kerkmuur.