Op 1 januari 2006 was de fusie tussen Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg een feit. Deze fusie had de nodige voeten in aarde gehad en heeft niet zonder slag of stoot plaatsgevonden. Met name Rijnsburg en Valkenburg probeerden naarstig hun eigen identiteit te behouden. Het heeft minstens een jaar geduurd voordat het plaatsnaambord “Rijnsburg gemeente Katwijk” aan de Rijnsburgerweg, niet meer wekelijks werd gevandaliseerd, en anno 2012 vraagt men zich nog steeds af of Valkenburg blijft leven als een groot aantal voorzieningen naar Katwijk wordt verplaatst.

Fusie

Wat een groot aantal mensen niet weet is dat dit niet de eerste keer is dat er sprake was van een fusie tussen Katwijk en Valkenburg. Eind mei 1941 viel er bij de gemeente Valkenburg een schrijven van de Gedeputeerde Staten van Zuid Holland op de mat waarin stond vermeldt dat de gemeente Valkenburg in zijn huidige vorm zou worden opgeheven en per 1 oktober 1941 bij Katwijk zou worden gevoegd. Had men bezwaar, dan kon men tot een maand na de dagtekening reageren.

Valkenburgs protest tegen eenwording met Gemeente Katwijk. Genootschap Oud Valkenburg

Protest

De verbijstering bij de Valkenburgers was groot. Zeker gezien het feit dat hier vooraf door de Provincie met hen geen woord over gesproken was. Als argument werd gegeven dat door de oorlogsverwoestingen van mei 1940, Valkenburg tot één van de kleinste en financieel zwakste gemeentes was geworden, en gezien de ligging van het Valkenburgse grondgebied samenvoeging met Katwijk de enige verstandige optie was. De gemeente Valkenburg telde op dat moment 1135 inwoners.

Wie gaat dat betalen?

De gemeente Katwijk onderschreef weliswaar het voorstel van de Gedeputeerde Staten, maar had toch haar bedenkingen. Wat als in de komende jaren de financïele situatie in Valkenburg tot een blok aan het Katwijkse been zou worden? Een oplossing hiervoor werd gezocht in het feit dat Katwijk een over 10-12 jaar aflopende rijksuitkering in het vooruitzicht gesteld zou krijgen. Katwijk zou hierbij tevens de kans krijgen om de oevers van de Rijn verder te industrialiseren. Men greep meteen ook de kans aan om de wens van gebiedsuitbreiding in de richting van Noordwijk en enige grenscorrecties met Rijnsburg kenbaar te maken. Katwijk telde op dat moment 20.000 inwoners en had met het oog op de toekomst dus alle belang bij deze fusie.

Hollandse artillerie

Bakstenen worden zorgvuldig schoongebikt om gebruikt te worden bij de herstelwerkzaamheden. E. Wolthaus

De gemeenteraad van Valkenburg klom hierop in de pen en haalde in een schrijven naar de Gedeputeerde Staten flink uit naar het fusieplan. Men haalde hierin het historisch belang aan van Valkenburg en het feit dat de oorlogsverwoestingen in de meidagen van 1940 grotendeels door Hollandse beschietingen waren veroorzaakt. Tevens dat men het ten zeerste betreurde dat het Rijk hen tot op dat moment geen enige vorm van financiële compensatie had aangeboden om de gemeente bij te staan in de wederopbouw van het dorp. Aldus besproken in de Valkenburgse raadsvergadering van 26 juni 1941. Dat men toch rekening hield met het feit dat Valkenburg op zou houden te bestaan blijkt uit een gemeentelijk plan van oktober 1941. Hierin werd bepaald welke straten er in het kader van de wederopbouw een andere naam zouden krijgen en omgenummerd zouden worden. Mocht het zo zijn dat Valkenburg bij Katwijk ingelijfd zou worden, dan zou de Middenweg omgedoopt worden in de Burgemeester de Wildestraat. Dit vanwege zijn bewezen diensten tijdens de oorlogsdagen.

…..Buitendien is het algemeen bekend dat, aard en karakter van de inwoners onzer gemeente op niet vele punten met die van Katwijk overeenstemmen.

Burgemeester en wethouders van Valkenburg

Schrijven aan de Gedeputeerde Staten. 26 juni 1941

Anno 2002

Financiële steun zou er nooit komen en ook bleek de Provincie toch vatbaar te zijn voor het collectieve Valkenburgse protest onder leiding van burgemeester de Wilde. Zodoende werd de voorgestelde fusie eind 1941 definitief afgeblazen. Echter in 2002 werd een Katwijkse fusie met Valkenburg weer actueel. Wederom kwam er een fusieverzoek vanuit de overheid. Dezelfde bezwaren staken dan ook de kop weer op. Het Katwijkse SGP raadslid W.J. Vroegindeweij geeft aan tegen te zullen stemmen als het te duur wordt voor de Katwijkse burger. En Rijnsburg en Valkenburg geven nogmaals de voorkeur aan zelfstandigheid. Echter deze maal wordt er vanuit overheidswege geen gehoor gegeven aan de lokale protesten en is er geen ontkomen aan, zodat we vanaf 2006 alsnog kunnen spreken van één gemeente Katwijk.