Op 25 november 1941 wordt, bij verordening door de Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche gebied Seyss Inquart, de Kultuurkamer opgericht. Iedereen die in de kunst- en cultuursector werkzaam is, wordt gedwongen hier lid van worden.

Vergunning

Er zijn aparte gilden voor elke groep, zoals muzikanten, schilders en schrijvers, ook zangkoren vallen hieronder. Elk orkest en koor moest beschikken over een goedgekeurd repertoire om in het openbaar op te mogen treden. Tevens moest men een zogenaamde ‘stijlvergunning’ hebben. Hiermee werd het bijvoorbeeld onmogelijk ‘verderfelijke’ Amerikaanse muziek uit te voeren.

De invloed van de Kultuurkamer in Katwijk

Op 30 mei 1942 volgde de plechtigheid waarbij de Nederlandsche Kultuurkamer officieel tot geopend werd verklaard. In de Haagse Stadsschouwburg hield de filosoof dr. T. Goedewagen, secretaris-generaal van het Departement van Volksvoorlichting en Kunsten en president van de Nederlandsche Kultuurkamer, een toespraak.

Hoog in het vaandel

Katwijk is een dorp waar van oorsprong veel aan muziek en zang wordt gedaan en waar cultuur hoog in het vaandel staat. Dit was tijdens de oorlog niet veel anders. Men had onder andere de De Christelijke Drum en Show Fanfare DVS, de UNI en afkomstig uit het christelijk jeugdwerk; de zangverenigingen Halleluja en de Lenteklokjes. Allen vielen met de oprichting van de Kultuurkamer onder het beleid van de bezetter dat men als vereniging verplicht werd toe te treden tot de Kultuurkamer. Velen weigerden dit maar enkele gaven toch gehoor aan de oproep. Niet vanwege Nationaal Socialistische sympathieën, maar om de doodgewone reden dat de vereniging hen dusdanig aan het hart lag en men vreesde voor het voortbestaan hiervan.

De Lenteklokjes

Één van deze verenigingen was het Katwijkse zangkoor de Lenteklokjes. Opgericht in 1930 door de dochter van de Gereformeerde dominee van Katwijk aan den Rijn, Riek Meijering. Mej. Meijering voerde een streng selectie beleid, men moest van onbesproken gedrag zijn en tijdens de repetities was er geen plaats voor geklets of even naar het toilet te gaan. Het koor wordt mateloos populair, treedt regelmatig op buiten de Katwijkse gemeentegrenzen en is tevens op de radio te horen.

In de eerste instantie was het een meisjeskoor, maar vanaf maart 1940 waren er ook jongens welkom. Naast bestaande geestelijke liederen had het koor ook eigen repertoire, waaronder “het Lenteklokjes koorlied” van de bekende Nederlandse componiste en zangeres Catherine van Rennes. Naast de reguliere koorleden beschikten de Lenteklokjes ook over een aantal solistes. Deze rol was onder andere weggelegd voor Annie Arnoldus, Diederitje Parlevliet en Alie Bonefaas. Voor en na de uitvoeringen werd er uitgebreid gebeden en na afloop volgden er bloemen en een daverend applaus.

De aankondiging voor een uitvoering van de Lenteklokjes in 1944. Genootschap Oud Rijnsburg

In de oorlog

Ook tijdens de oorlogsjaren worden er door het koor regelmatig uitvoeringen gegeven, welke in grote getale worden bezocht. Meer dan vijfhonderd belangstellenden zijn meer regel dan uitzondering. In de grimmige oorlogstijd van angst en onzekerheid was er meer dan ooit behoefte aan ontspanning en sociale contacten. In juni 1943 spreekt het Leidsch Dagblad van een welgeslaagde uitvoering in de zaal van Protestants Belangen in Katwijk aan Zee door het meisjeskoor de Lenteklokjes. Een afwisselend programma dat met jeugdige frischheid werd gezongen. De muzikale begeleiding lag in de handen van vaste begeleider Dhr. Han Zirkzee. Na de verordening van oktober 1943 waarbij alle radiotoestellen ingeleverd moesten worden nam de populariteit van het koor alleen maar toe.

Het einde

De Kultuurkamer wordt echter geen groot succes. Vele zangers, zangeressen, muzikanten en kunstenaars weigeren lid te worden en gaan clandestien toch hun vak beoefenen. Na Dolle Dinsdag, op dinsdag 5 September 1944, wordt de Kultuurkamer opgeheven.